25-3-2025 Auteur: Caroline Rijpkema - afbeelding AI, DALL-E.

Zo ontwikkelen tomaten zich minder goed naast koolgewassen. Kool absorbeert veel water en houdt de bodem vochtig, terwijl tomaten beter gedijen in een drogere omgeving. Om de groeiomstandigheden te optimaliseren, is het raadzaam deze gewassen gescheiden te houden.

Een gunstige combinatie is die van uien en wortels. De wortels verbeteren de bodemstructuur door deze luchtiger te maken, terwijl de geur van uien schadelijke insecten op afstand houdt. Dit zorgt voor een gezondere groei van beide gewassen.

Ook bonen en maïs vormen een succesvolle combinatie. De bonen klimmen langs de stevige stelen van de maïs en verrijken de bodem met stikstof, wat bijdraagt aan de groei van de maïs.

Niet alle gewassen gaan echter goed samen. Aardappelen en tomaten zijn beide gevoelig voor dezelfde ziekten, wat het risico op besmetting vergroot wanneer ze dicht bij elkaar worden geplant. Ook sla groeit minder goed in de nabijheid van peterselie, omdat deze plant zich snel uitbreidt en daardoor ruimte en voedingsstoffen wegneemt.

Hieronder volgt een uitgebreid overzicht van gunstige en ongunstige combinaties, inclusief de redenen waarom bepaalde combinaties werken of juist vermeden moeten worden:

Gunstige combinaties (bevorderen elkaars groei)

• Tomaat + Sperziebonen, spinazie, kool, koolrabi, kropsla, pluksla, selder, courgette, knoflook– Sperziebonen verbeteren de bodem door stikstof vast te leggen, en knoflook helpt tegen insecten die tomatenplanten aantasten.

• Paprika + Komkommer, kool, wortelen, tomaten– Komkommer biedt schaduw en houdt de bodem vochtig, wat gunstig is voor paprika's.

• Courgette + Tomaten, erwten, ajuin, pronkbonen– Erwten verrijken de grond met stikstof, wat de groei van courgettes stimuleert.

• Spinazie + Aardbei, aardappel, kool, koolrabi, radijs, rammenas, rabarber, klimbonen, tomaat– Spinazie groeit snel en helpt onkruid onder controle te houden, wat gunstig is voor langzamere groeiers zoals aardbeien.

• Rode biet + Klimbonen, bonenkruid, dille, komkommer, knoflook, kropsla, pluksla, ajuin– Bonenkruid verbetert de smaak van rode bieten en helpt bij de bestrijding van plagen.

• Snijbiet + Stambonen, kool, wortelen, radijs, rammenas– Snijbiet biedt bescherming tegen uitdroging en creëert een gezonde groeiomgeving.

• Aardbei + Komkommerkruid, stambonen, knoflook, kropsla, prei, radijs, rammenas, bieslook, spinazie, ajuin– Knoflook en bieslook beschermen aardbeien tegen schadelijke insecten.

• Komkommer + Bonen, dille, erwten, venkel, kool, kropsla, komijn, prei, rode biet, selder, ajuin– Dille trekt nuttige insecten aan en bevordert de bestuiving.

• Erwten + Dille, venkel, komkommer, kool, wortelen, radijs, rammenas, courgette, kropsla– Erwten verrijken de grond met stikstof, wat de groei van veel groenten ondersteunt.

• Radijs + Stambonen, erwten, koolrabi, kropsla, pluksla, snijbiet, wortelen, peterselie, prei, spinazie, klimbonen, tomaten– Radijs groeit snel en helpt de bodemstructuur te verbeteren.

• Aardappel + Tuinbonen, knoflook, koolrabi, spinazie– Knoflook helpt aardappelen te beschermen tegen schimmelziekten.

• Spruiten + Erwten, rammenas, selder, spinazie, komkommer– Erwten binden stikstof, wat spruiten ten goede komt.

• Wortelen + Erwten, knoflook, snijbiet, prei, tomaten, ajuin, radijs, rammenas– Prei en knoflook helpen bij het afweren van wortelvliegen.

Ongunstige combinaties (kunnen elkaar schaden)

• Tomaat + Komkommer, erwten, aardappelen, venkel– Tomaten en komkommers hebben verschillende vochtbehoeften, en aardappelen verhogen het risico op ziekten.

• Paprika + Erwten, venkel, rode biet– Venkel remt de groei van paprika's en andere gewassen.

• Rode biet + Aardappel, wortelen, prei, spinazie– Aardappelen nemen veel voedingsstoffen weg die rode bieten nodig hebben.

• Aardbei + Kool– Kool kan schadelijke insecten aantrekken die ook aardbeien beschadigen.

• Komkommer + Aardappel, radijs, rammenas, tomaat– Aardappelen kunnen schimmels overbrengen op komkommers.

• Erwten + Klimbonen, tomaat, ajuin, stambonen, aardappel, knoflook– Erwten groeien minder goed naast knoflook en uien, die de wortelontwikkeling kunnen remmen.

• Radijs + Boerenkool, komkommer, kool, radijs, rammenas, spruiten, ajuin– Radijs en koolsoorten trekken dezelfde plagen aan, wat problematisch kan zijn.

• Aardappel + Erwten, komkommer, kool, rode biet, selder, tomaten, ajuin, wortelen– Tomaten en aardappelen zijn vatbaar voor dezelfde ziektes, wat het risico op besmetting vergroot.

• Spruiten + Aardappel, prei, ajuin– Prei en uien kunnen de groei van spruiten onderdrukken.

• Wortelen + Rode biet, aardappel– Aardappelen en rode bieten concurreren om dezelfde voedingsstoffen en verminderen de wortelopbrengst.

Aanbevolen afstand tussen ongunstige combinaties

• Minimale afstand: 50 cm voor kleinere gewassen (zoals radijs en wortel) die elkaar beconcurreren om voedingsstoffen.

• Optimale afstand: 100 cm voor middelgrote gewassen (zoals tomaten en komkommers) die gevoelig zijn voor ziektes en schimmels.

• Aanbevolen afstand: 150 cm of meer voor gewassen die elkaars groei kunnen remmen of plagen aantrekken (zoals aardappelen en tomaten, of venkel en andere groenten).

Door gewassen strategisch te positioneren, kan een gezondere en productievere moestuin worden gerealiseerd. Een goed doordachte plantcombinatie draagt bij aan een succesvolle oogst en vermindert de kans op ziekten en plagen. 🌱🌱🌱